WWF Polska razem z wędkarzami dla dobra ryb

W 13 lutego w warszawskiej siedzibie WWF Polska odbyło się spotkanie przedstawicieli Fundacji WWF ze środowiskiem wędkarskim reprezentowanym przez fundację SWP „Nasze Wody” przy udziale redakcji wedkuje.pl. Fundacja WWF Polska zamierza, wspólnie ze środowiskiem wędkarskim, podjąć szereg działań związanych z dobrostanem ichtiofauny. Stąd pierwsze zapoznawcze spotkanie. Z tej okazji przeprowadziliśmy krótką rozmowę z panią dr Alicją Pawelec – specjalistą ds. ochrony ekosystemów wodnych Fundacji WWF Polska, a jednocześnie głównym organizatorem spotkania, na temat m.in. planowanych przez WWF działań:

1. Pani doktor zacznijmy od tego – czym się Pani zajmuje w WWF i z jakiego powodu światowa organizacja zajmuje się tematami interesującymi wędkarzy w Polsce?

Jestem kierownikiem dwóch projektów WWF Polska: toczącego się już od kilku lat programu restytucji jesiotra ostronosego w Polsce oraz właśnie rozpoczętego programu dotyczącego wprowadzenia zrównoważonej gospodarki rybackiej. Fundacja WWF w Polsce działa od ponad 20 lat, a jej pierwsze projekty dotyczyły ochrony ekosystemów rzecznych, łączenia potrzeby ochrony przyrody z lokalną gospodarką oraz z nowoczesnym zarządzaniem ryzykiem powodziowym. Obecnie działamy na rzecz poprawy stanu przyrodniczego polskich rzek. Na dobry stan przyrodniczy rzeki wpływa nie tylko ukształtowanie jej koryta (im mniej zmienione i bliższe naturalnemu tym lepiej!), czy prędkość przepływu, ale również właściwy skład gatunkowy i liczebność naturalnie zasiedlających ją organizmów – wszystkie te czynniki są kluczowe, by osiągnąć stan równowagi środowiskowej i w efekcie – dobry stan naszych wód. Ryby są jednymi z kluczowych organizmów, które kształtują środowisko naturalne, ponieważ są najważniejszymi elementami decydującymi o kształcie sieci troficznej: pełnią rolę zarówno ofiar, jak i drapieżników. Pełnią też ważną rolę w metodologii oceny stanu wód według Ramowej Dyrektywy Wodnej. Są to organizmy bardzo wrażliwe na presję człowieka na ich środowisko: w samej Unii Europejskiej zagrożonych wyginięciem jest około 52% gatunków ryb słodkowodnych.  W Polsce za najbardziej zagrożone uznano alozę, parposze i brzankę, które pod tym względem są w gorszej sytuacji niż żubry czy wąż eskulapa. Stan polskich rzek i ryb w nich występujących od lat martwi wędkarzy.

2. Jakie WWF prowadzi obecnie działania związane ze środowiskiem wodnym w Polsce?

Fundacja WWF działa aktywnie na rzecz poprawy stanu przyrodniczego polskich rzek. Działamy na wielu poziomach. Lokalnie, dzięki programowi Strażnicy Rzek WWF, wspomagamy i prowadzimy interwencje przeciwko szkodliwym pracom regulacyjnym lub utrzymaniowym na rzekach. Konsultujemy krajowe strategiczne dokumenty planistyczne, np. Program Przeciwdziałania Skutkom Suszy, Krajowy Program Renaturyzacji Rzek, Program Stop Powodzi czy Plany Gospodarowania Wodami. Pilnujemy także, aby głos strony społecznej był ważny w tych konsultacjach. Proponujemy lepsze i skuteczniejsze rozwiązania legislacyjne, np. do ustawy Prawo Wodne. Doradzamy i wspomagamy merytorycznie w oparciu o analizy i raporty. Monitorujemy i pilnujemy wdrażania przez Polskę ustaleń Ramowej Dyrektywy Wodnej. Bierzemy udział w ogólnoeuropejskim Programie przywrócenia do zlewni Bałtyku wymarłego jesiotra ostronosego i w ogólnopolskim Programie restytucji jesiotra ostronosego w Polsce. Przekonujemy Wody Polskie do prowadzenia prośrodowiskowej gospodarki wodnej, z korzyścią dla ludzi i środowiska. Edukujemy Polaków na temat stanu przyrodniczego rzek na szeroką skalę w mediach (mniejszych i większych), na naszych kanałach, na spotkaniach z przedstawicielami samorządów, stroną rządową, czy z obywatelami.

3. Kim dla WWF są wędkarze? I dlaczego WWF organizuje spotkania ze środowiskiem wędkarskim?

W ramach projektu WWF Polska dotyczącego zrównoważonej gospodarki rybackiej,  chcemy skupić się na wypracowaniu z przedstawicielami środowiska wędkarskiego trwałej, partnerskiej relacji i sojuszu na rzecz poprawy stanu naszych rzek. Współpracując możemy wyeliminować przestarzałe, nieskuteczne i szkodliwe metody i zastąpić je faktycznymi działaniami zarówno na szczeblu administracji państwowej, jak i na poziomie lokalnym. Wędkarze są jedną z najbardziej zaangażowanych lokalnie grup – działają w terenie, mają wiele trafnych diagnoz, spostrzeżeń i obserwacji. Często są wolontariuszami w naszym programie Strażnicy Rzek WWF, którzy interweniują przeciwko działaniom szkodliwym dla „ich” rzek – a zatrzymanie takich działań bez wsparcia lokalnego jest praktycznie niemożliwe. Wędkarze to dość duża grupa społeczna (szacuje się, że w całej Polsce może być ich nawet 1,5 – 2 mln), której działania mogą istotnie wpływać na stan polskich rzek. Odpowiednia wiedza i nakierowanie tych działań może ogromnie przysłużyć się poprawie stanu środowisk wodnych w Polsce. Jeśli chodzi o gospodarowanie rzekami i rybami w nich występującymi, WWF i wędkarze mają dużo punktów wspólnych, zależy nam m.in. na: zwiększeniu świadomości ekologicznej wśród Polaków (w tym wędkarzy), większym wspieraniu naturalnego tarła ryb, promowaniu przyżyciowego poboru ikry i mleczu do zarybień, zrezygnowaniu z zarybiania gatunkami obcymi zagrażającymi naszym rodzimym, czy choćby wprowadzenie możliwości konsultacji społecznych operatów rybackich i poprawy legislacji dotyczących ryb.

4. Jakie są plany współpracy WWF ze środowiskiem wędkarskim w najbliższej przyszłości?

Pierwsze z wielu zaplanowanych działań to stworzenie platformy do dyskusji dla osób, które chcą dzielić się swoimi doświadczeniami, a także uczyć się nowych rzeczy na temat metod ochrony przyrody naszych rzek. Chcemy pomóc stworzyć okrągłe stoły dla rozpoczęcia ogólnopolskiej dyskusji o stanie ryb w naszych rzekach. Postaramy się wyczulić wędkarzy na problemy środowiska i ryb, np. w ramach programu restytucji jesiotra ostronosego. Oferujemy wsparcie merytoryczne dla wędkarzy – aktywistów, a jednocześnie prosimy ich o wsparcie przy mapowaniu barier i interwencjach przeciwko działaniom szkodliwym dla rzek. Zachęcamy ich także do dołączenia do programu Strażnicy Rzek WWF. W najbliższej przyszłości, przy wsparciu wędkarzy, chcielibyśmy opracować najlepsze metody na poprawę gospodarki rybackiej w Polsce. Wierzymy w to, że współpraca WWF ze środowiskiem wędkarskim umożliwi wspólne wypracowanie jak najlepszych rozwiązań (terenowych, wykonawczych i legislacyjnych) dla rzek, dla ryb i dla ludzi.

Bardzo dziękujemy Pani doktor za rozmowę. O szczegółach podjętych działań będziemy informowali na bieżąco. Każdego, kto jest chętny przystąpić do programu Strażnicy Rzek zapraszamy na stronę programu: https://www.wwf.pl/straznicy-rzek

Autor tekstu: Redakcja wedkuje.pl